Δημοσίευση στο Έψιλον Ιατρικά της Ελευθεροτυπίας για την Παγκόσμια Ημέρα Άσθματος

Ζήστε καλά παρέα με το άσθμα σας!
(Δημοσίευση στο Έψιλον Ιατρικά της Ελευθεροτυπίας)
4 Μαϊου 2004

Γράφουν οι :
Δημήτρης Παπαϊωάννου, Αλλεργιολόγος, πρόεδρος της Ελληνικής Εταιρείας Αλλεργιολογίας και Κλινικής Ανοσολογίας

Παναγιώτα Δημακά, Αλλεργιολόγος, γενική γραμματέας της Ελληνικής Αλλεργιολογίας και Κλινικής Ανοσολογιας

Με την επιμέλεια της ΕΛΛΗΝΙΚΗΣ ΕΤΑΙΡΕΙΑΣ ΑΛΛΕΡΓΙΟΛΟΓΙΑΣ ΚΑΙ ΚΛΙΝΙΚΗΣ ΑΝΟΣΟΛΟΓΙΑΣ

Την τελευταία δεκαετία έχει συσταθεί μια Διεθνής Ομάδα Εργασίας από ειδικούς στο χώρο του άσθματος, σε συνεργασία με τον Παγκόσμιο Οργανισμό Υγείας (W.H.O), η οποία ονομάζεται GINA (Global Initiative for Asthma) (www.ginasthma.com). Η Gina εκδίδει κατά καιρούς γενικές οδηγίες που αφορούν τη διάγνωση και τη στρατηγική θεραπευτικής αντιμετώπισης και πρόληψης της νόσου. Σήμερα εορτάζεται η Παγκόσμια Ημέρα Άσθματος με διάφορες εκδηλώσεις που αποσκοπούν στην ενημέρωση του κοινού στο μεγάλο αυτό πρόβλημα που λέγεται άσθμα και τείνει τις τελευταίες δεκαετίες να λάβει διαστάσεις δημόσιου προβλήματος υγείας, παρά την πρόοδο που έχει συντελεσθεί σε επίπεδο διάγνωσης, παρακολούθησης και θεραπείας.

ΑΣΘΜΑ

Ορισμός του άσθματος

Το άσθμα είναι μια χρόνια φλεγμονώδης νόσος των πνευμόνων, η οποία χαρακτηρίζεται από υποτροπιάζοντα προβλήματα της αναπνοής. Οι βρόγχοι (οι αεραγωγοί που μεταφέρουν το οξυγόνο στους πνεύμονες) εμφανίζουν στένωση (μικραίνει η διάμετρος τους λόγω σπασμού των μυϊκών ινών- βρογχόσπασμος) και φλεγμαίνουν, με αποτέλεσμα η διακίνηση του αέρα στους πνεύμονες να δυσχεραίνεται και να εμφανίζονται τα συμπτώματα του άσθματος. Παράλληλα, οι βρόγχοι γίνονται υπερευαίσθητοι και αντιδρούν έντονα σε ορισμένα ερεθιστικά ερεθίσματα (π.χ. έντονες οσμές, καπνός τσιγάρου, απότομη αλλαγή θερμοκρασίας ή υγρασίας κ.λ.π.) και εκτός από τη στένωση, υπερπαράγουν και βλέννη (αυξάνονται οι βρογχικές εκκρίσεις)

Η λέξη άσθμα προέρχεται ετυμολογικά από το ρήμα άω που σημαίνει φυσώ. Είναι γνωστό από τους ιπποκρατικούς χρόνους, εκείνος όμως που πρώτος έδωσε λεπτομερή περιγραφή κι έκανε σπουδαίες παρατηρήσεις ήταν ο Αρεταίος από την Καππαδοκία το 2ο μ.Χ. αιώνα. Πολύ πριν από τους Έλληνες, στην Κίνα ο Huang Ti το 2698 π.Χ. περιέγραψε το άσθμα ως << θορυβώδη αναπνοή >>. Ο γιατρός του περίφημου Σουλτάνου Σαλαντίν Μωϋσης Μαϊμωνίδης (1135-1204) στο έργο του <<Πραγμάτεια στο Άσθμα>> τόνιζε <<…η φροντίδα τέτοιων καταστάσεων… δεν επαφίεται μόνο σε δίαιτες, ούτε μόνο σε φάρμακα ούτε μόνο σε συνήθεις ιατρικές συμβουλές… Η ψυχολογική υποστηρίξη βοηθά σημαντικότατα…>>.

Πολλοί διάσημοι υπήρξαν ασθματικοί. Ο Ludwig von Beethoven (1770-1827) έπασχε και από άσθμα και ήταν λίαν επικριτικός με τους γιατρούς της Βιένης που δεν του πρόσφεραν αποτελεσματική θεραπεία. Ο J.Calvin Coolidge (1872-1933), ο 30ος πρόεδρος των ΗΠΑ, δύσπιστος με τους γιατρούς, εισέπνεε χλωρίνη σε κλειστό δωμάτιο, νομίζοντας ότι έτσι θα θεράπευε το άσθμα του, ενώ ο Charles Dickens (1812-1870) νόμιζε ότι εύρισκε τη θεραπεία για το άσθμα του στο όπιο. Στην αυτοβιογραφία του <<David Copperfield>> ο Mr. Omer, ένας από τους χαρακτήρες στο έργο, που ήταν ασθματικός, αντιπροσωπεύει τις εμπειρίες του συγγραφέα με τη νόσο του.

Ταξινόμηση του άσθματος ανάλογα με τη βαρύτητα

Μεγαλύτερη σημασία και από την ύπαρξη του άσθματος έχει η βαρύτητα της νόσου. Το άσθμα ταξινομείται ανάλογα με τη βαρύτητα του σε 4 κατηγορίες :

1) ΔΙΑΛΕΙΠΟΝ : Διαλείποντα συμπτώματα λιγότερο από μία φορά την εβδομάδα. Βραχύχρονες εξάρσεις (ώρες ή ημέρες), νυχτερινά συμπτώματα (λιγότερο από δύο φορές μηνιαίως). Μεταξύ των εξάρσεων δεν υπάρχουν συμπτώματα.

2) ΗΠΙΟ : Συμπτώματα περισότερο από μία φορά την εβδομάδα, αλλά όχι περισσότερο από μία φορά την ημέρα. Οι εξάρσεις δυνατόν να επηρεάζουν τη φυσική δραστηριότητα ή τον ύπνο. Τα νυχτερινά συμπτώματα εμφανίζονται περισσότερο από δύο φορές μηνιαίως.

3) ΜΕΤΡΙΟ :Τα συμπτώματα είναι ημερήσια. Οι εξάρσεις επηρεάζουν τη φυσική δραστηριότητα και τον ύπνο. Νυχτερινά συμπτώματα περισσότερο από μία φορά την εβδομάδα.

4) ΣΟΒΑΡΟ : Τα συμπτώματα είναι συνεχή. Οι εξάρσεις συχνές. Τα νυχτερινά συμπτώματα συχνά. Υπάρχει περιορισμός της φυσικής δραστηριότητας λόγου της νόσου.

Τα συμπτώματα

Τα συμπτώματα του άσθματος είναι λίγο – πολύ γνωστά και τα σπουδαιότερα είναι τα εξής :

ξηρός βήχας που επέρχεται αυτομάτως ή ύστερα από σωματική άσκηση

συρίττουσα αναπνοή (το γνωστό <<βράσιμο>> στο στήθος)

αίσθημα δύσπνοιας και εύκολη κόπωση

νυχτερινά συμπτώματα που ξυπνούν το άτομο τις πρώτες πρωινές ώρες, συνήθως 4-5 π.μ.

Τα συμπτώματα επιδεινώνονται με πολλούς μη ειδικούς παράγοντες, τους οποίους ονομάζουμε εκλυτικούς παράγοντες (όπως οι ιώσεις του αναπνευστικού, η εισπνοή έντονων οσμών, οι κλειστοί χώροι, ο καπνός τσιγάρου, οι απότομες αλλαγές του καιρού και κυρίως η υγρασία, η έντονη ψυχοσυναισθηματική επιβάρυνση κ.λ.π.) ή, ακόμα, σχετίζονται με κάποια εποχή του χρόνου ή με την έκθεση σε κάποιο αλλεργιογόνο (π.χ., άνοιξη ή φθινόπωρο ή επαφή με γάτες ή κηπουρικές εργασίες κ.λ.π.). Ιδιαίτερη κατηγορία είναι το επαγγελματικό άσθμα, όπου η αιτία για την εκδήλωση των συμπτωμάτων εντοπίζεται στο χώρο εργασίας. Χαρακτηριστικό παράδειγμα αποτελεί το άσθμα των αρτοποιών, όπου το ένοχο αλλεργιογόνο είναι το αλεύρι.

Στο παιδικό άσθμα απαιτείται ιδιαίτερη προσοχή. Το παιδικό άσθμα δεν εμφανίζεται με το ίδιο πρότυπο συμπτωμάτων, γι’ αυτό πολλές φορές υποδιαγιγνώσκεται και θεραπεύονται τα παιδιά με πολλαπλές δόσεις αντιβιοτικών, διότι θεωρούνται τα επεισόδια επανειλημμένα <<κρυώματα>>. Το άσθμα πρέπει να υποπτευθούν ο γιατρός ή οι γονείς όταν ένα παιδί εμφανίζει <<σφύριγμα>> στην αναπνοή ή <<βράσιμο>> στο στήθος, επίμονο ξερόβηχα, δύσπνοια και ιδιαίτερα ύστερα από άσκηση ή έντονο παιχνίδι, εμετό έπειτα από έντονο βήχα ή βήχα έντονο ύστερα από γέλιο ή κλάμα. Τα παραπάνω μπορεί να εμφανίζονται συνεχώς ή κατά διαστήματα ή συνηθέστερα ακολουθούν ιογενείς λοιμώξεις του αναπνευστικού. Μια συνηθισμένη ίωση στα παιδιά μπορεί να προκαλέσει κάποια από τα παραπάνω συμπτώματα, αλλά στα ασθματικά παιδιά το <<σφύριγμα>> στην αναπνοή ή το <<βράσιμο>> στο στήθος επιμένουν συνήθως για εβδομάδες μετά την πτώση του πυρετού και αν δεν αξιολογηθούν σωστά, τότε το παιδί θεραπεύεται άσκοπα με μεγάλες δόσεις αντιβιοτικών ή / και αποχρεμπτικών, χωρίς βέβαια αποτέλεσμα.

Αύξηση της συχνότητας του άσθματος

Τις τελευταίες δεκαετίες παρατηρείται γενικά μια σημαντική αύξηση των αλλεργικών παθήσεων γενικά στις δυτικού τύπου κοινωνίες. Από τις επιδημιολογικές μελέτες από όλον τον κόσμο υπολογίζεται ότι τα τελευταία 25 χρόνια παρατηρείται αύξηση των αλλεργικών παθήσεων κατά μέσο όρο 30 έως 40%. Αντιθέτως, στις <<υπό ανάπτυξη>> χώρες (αυτές που ονομάζονταν χώρες του Τρίτου Κόσμου) δεν παρατηρούνται αυτοί οι ρυθμοί αύξησης των αλλεργικών παθήσεων. Σε όλον τον κόσμο 150 εκατ. άνθρωποι πάσχουν από άσθμα και περίπου 180.000 πεθαίνουν κάθε χρόνο από τη νόσο αυτή. Στην Ελλάδα υπολογίζεται ότι περίπου ένα στα 10 παιδιά πάσχουν από παιδικό άσθμα, ενώ η συχνότητα στους ενηλίκους είναι περί το 4,5-6%, αλλά με συνεχή τάση ανόδου. Χαρακτηριστικό είναι ότι αυξάνεται και η συχνότητα του άσθματος σε άτομα της τρίτης ηλικίας. Το άσθμα σε παιδιά και εφήβους στο Ηνωμένο Βασίλειο το 1989 υπολογιζόταν στο 10-11% και ανήλθε το 1994 σε 16-17%, στην Αυστραλία, όπου μαζί με τη Νέα Ζηλανδία παρατηρούνται τα υψηλότερα ποσοστά, το 1982 υπολογιζόταν περί το 12% και ανήλθε το 1992 στο 19%.

Γενικά, υπολογίζεται ότι ένα παιδί που γεννιέται σήμερα έχει 2 με 3 φορές μεγαλύτερη πιθανότητα να εκδηλώσει κάποια αλλεργική πάθηση στη διάρκεια της ζωής του, από ότι εάν γεννιόταν πριν από 20-25 χρόνια.

Θεραπεία

Το άσθμα θεραπεύεται, αλλά δεν ιάται με με την κυριολεκτική σημασία των λέξεων. Αυτό σημαίνει ότι σήμερα ο ασθματικός ασθενής με την κατάλληλη φροντίδα μπορεί να ελαχιστοποιήσει τις επιπτώσεις από τη νόσο του και να απολαμβάνει την ίδια ποιότητα ζωής με αυτήν ενός φυσιολογικού ατόμου. Το πλαίσιο της ορθής αντιμετώπισης του προβλήματος συνίσταται στο τετράπτυχο πρόληψη – φαρμακοθεραπεία – ανοσοθεραπεία – ενημέρωση.

Πρόληψη σημαίνει την αποφυγή της έκθεσης, όποτε είναι εφικτή, σε αιτιολογικούς παράγοντες (αλλεργιογόνα) και στους εκλυτικούς παράγοντες, αυτούς δηλαδή που επιδεινώνουν τα συμπτώματα.

Η φαρμακοθεραπεία συνίσταται στον καταρτισμό, σε συνεργασία με τον ασθενή, ενός σχήματος για την αντιμετώπιση των οξέων συμπτωμάτων (ασθματική κρίση) με τα καλούμενα ανακουφιστικά φάρμακα (β2- διεγέρτες βραχείας δράσης, εισπνεόμενα αντιχολινεργικά, θεοφυλλίνη, ενέσιμα κορτικοειδή και αδρεναλίνη, εάν απαιτηθεί) και του σχήματος με τα φάρμακα χρόνιας χορήγησης για την προφυλακτική αγωγή ή <<ρυθμιστικά>>. Σε αυτά ανήκουν τα εισπνεόμενα κορτικοειδή, οι β2-διεγέρτες μακράς δράσης, οι χρωμόνες, τα αντιλευκοτριένια, η από του στόματος κορτιζόνη και η θεοφυλλίνη. Το κλειδί της επιτυχίας είναι η συνεπής και σωστή χρήση του σχήματος φαρμακοθεραπείας.

Ορισμένες πρακτικές οδηγίες για τη φαρμακοθεραπεία που παρέχονται από την GINA είναι:

Ζητήστε από το γιατρό σας να σας δώσει γραπτές οδηγίες σχετικά με ποια φάρμακα πρέπει να παίρνετε και πότε. Ο γιατρός μπορεί να σας δώσει ένα πρόγραμμα λήψης των φαρμάκων. Το πρόγραμμα θα αναφέρει:

α) Τι φάρμακα πρέπει να πάρετε για να αντιμετωπίσετε μια κρίση.

β) Ποια <<ρυθμιστικά>> φάρμακα πρέπει να παίρνετε κάθε μέρα.

γ) Αν χρειάζεται να πάρετε φάρμακα πριν από αθλητική δραστηριότητα, γυμναστική, χορό και οποιοδήποτε σπορ ή ακόμα πριν από σκληρή εργασία.

Τα <<ρυθμιστικά>> αντιασθματικά φάρμακα προορίζονται για καθημερινή χρήση και είναι ασφαλή, χωρίς σοβαρές παρενέργειες. Τα <<ρυθμιστικά>> φάρμακα δεν προκαλούν εθισμό (δεν τα συνηθίζει ο οργανισμός), ακόμη και ύστερα από μακροχρόνια χρήση, και καταργούν το οίδημα του τοιχώματος των αεραγωγών.

Ρυθμιστικά φάρμακα

Ο γιατρός μπορεί να συστήσει καθημερινή λήψη <<ρυθμιστικών>> φαρμάκων όταν :

α) Έχετε βήχα, αναπνοή που σφυρίζει (γατάκια) ή σφίξιμο στο στήθος συχνότερα από μία φορά την εβδομάδα.

β) Ξυπνάτε ξαφνικά τη νύχτα λόγω των συμπτωμάτων του άσθματος.

γ) Έχετε συχνές κρίσεις.

δ) Είναι απαραίτητη η καθημερινή λήψη φαρμάκων με άμεση δράση για να αντιμετωπισθούν οι κρίσεις.

Όσο περνούν τα χρόνια, το άσθμα σας μπορεί να καλυτερέψει ή να χειροτερέψει. Ο γιατρός θα αποφασίσει αν χρειάζεται να σας αλλάξει τα φάρμακα ή τη δόση τους. Μεγάλη σημασία έχει η σωστή λήψη των εισπνεόμενων φαρμάκων.

Η ανοσοθεραπεία στο άσθμα αποδίδει όταν γίνεται με όλους τους σύγχρονους κανόνες, που αφορούν την επιλογή των κατάλληλων για απευαισθητοποίηση ασθενών, τη σωστή επιλογή των αλλεργιογόνων και φυσικά την ορθή επιτέλεση αυτής της θεραπευτικής αγωγής.

Η ενημέρωση και η συνεργασία του ασθενούς με το γιατρό αποτελούν το θεμελιώδη λίθο για την επιτυχία κάθε θεραπευτικού σχήματος. Ο ασθενής πρέπει να γνωρίζει πότε και πως θα λαμβάνει τα φάρμακα του, πώς να αναγνωρίζει και να αντιμετωπίζει επερχόμενη ασθματική κρίση, πώς να αποφεύγει τους παράγοντες που επιδεινώνουν το άσθμα του και τέλος, να συνειδητοποιήσει ότι πρέπει να παρακολουθεί το άσθμα του μόνος του, με τη χρήση των φορητών ροομέτρων και με τακτικές επισκέψεις στο γιατρό του (τουλάχιστον 3-4 φορές το χρόνο, έστω και εάν δεν υπάρχουν συμπτώματα).

Ορισμένες πρακτικές οδηγίες για ενδεχόμενη ασθματική κρίση είναι οι ακόλουθες:

α) Πρέπει να αναγνωρίζετε τα πρώιμα σημεία της ασθματικής κρίσης και να απομακρυνθείτε αμέσως από αυτό που προκάλεσε την κρίση.

β) Να πάρετε άμεσα το ανακουφιστικό φάρμακο (συνήθως εισπνεόμενος β2-διεγέρτης βραχείας δράσης.) Εάν δεν υπάρξει ανταπόκριση, μπορείτε να επαναλάβετε τις εισπνοές (ΠΡΟΣΟΧΗ: όχι πανικός και όχι κατάχρηση με το φάρμακο). Σε περίπτωση που δεν υπάρξει βελτίωση ή εμφανισθούν συμπτώματα, όπως η αναπνοή που εξακολουθεί να είναι δύσκολη και γρήγορη, δυσκολίες στο λόγο, οι ρώθωνες να ανοίγουν διάπλατα με την αναπνοή και ο ρυθμός της καρδιάς ή ο σφυγμός να είναι πολύ γρήγορος, να υπάρχουν δυσκολίες στη βάδιση αναζητήστε αμέσως ιατρική βοήθεια.

Οι χειρισμοί

Συνοπτικά, σύμφωνα με την Παγκόσμια Πρωτοβουλία για το Άσθμα (GINA), οι χειρισμοί στη θεραπευτική του άσθματος αποβλέπουν στα ακόλουθα έξι σημεία:

Εκπαίδευση των ασθενών (ενεργός συμμετοχή).

Αντικειμενική παρακολούθηση της βαρύτητας της νόσου (μέτρηση πνευμονικών λειτουργιών).

Αποφυγή έκθεσης σε εκλυτικούς παράγοντες (ειδικούς ή μη).

Καταρτισμός θεραπευτικού σχήματος για χρόνια χρήση.

Καταρτισμός θεραπευτικού σχήματος για την κρίσεων.

Τακτική παρακολούθηση

Οι στόχοι της θεραπευτικής αγωγής στο άσθμα είναι:

α) Περιορισμός και έλεγχος των συμπτωμάτων.

β) Πρόληψη ασθματικών κρίσεων.

γ) Διατήρηση των πνευμονικών λειτουργιών στα πλησιέστερα του φυσιολογικού επίπεδα.

δ) Διατήρηση φυσιολογικής φυσικής δραστηριότητας, συμπεριλαμβανόμενης και της σωματικής άσκησης.

ε) Αποφυγή των παρενεργειών των αντιασθματικών φαρμάκων.

ζ) Πρόληψη δημιουργίας μη αναστρέψιμης απόφραξης.

Μείωση θνητότητας άσθματος.

Άσθμα – άσκηση – Ολυμπιακοί Αγώνες

Αν και ασθματικός, ο Αμερικανός Τομ Ντόλαν πήρε το χρυσό μετάλλιο στα 400 μέτρα ελεύθερης κολύμβησης στην Ολυμπιάδα της Ατλάντα

Η έντονη σωματική άσκηση είναι γνωστό ότι μπορεί να προκαλέσει ασθματική κρίση, είναι το ονομαζόμενο άσθμα ύστερα από άσκηση (exercise included asthma). Δεν αποτελεί ξεχωριστή υποκατηγορία του άσθματος, αλλά χαρακτηριστικό της νόσου, αφού εμφανίζεται στο 40-90% των ασθματικών, κυρίως νεαρής ηλικίας. Έντονη σωματική άσκηση έως 10 λέπτα που απαιτεί κατανάλωση οξυγόνου από τον οργανισμό μεγαλύτερη του 80% από αυτή σε κατάσταση ηρεμίας, μπορεί να προκαλέσει ασθματική κρίση, η οποία συνήθως παρέρχεται ύστερα από 30 έως 60 λεπτά, ακόμα και χωρίς θεραπεία.

Το άσθμα έπειτα από άσκηση μπορεί να αποτελέσει ανασταλτικό παράγοντα, τόσο σε νεαρά άτομα για να ασχοληθούν με τον αθλητισμό όσο και σε αθλητές, ιδίως αυτούς που κάνουν πρωταθλητισμό. Για πολλά χρόνια, γιατροί και γονείς συμβούλευαν τα παιδιά που έπασχαν από άσθμα να μην ασκούνται γιατί η υπερβολική άσκηση θα μπορούσε να είναι επιβλαβής. Ευτυχώς οι απόψεις αυτές έχουν ριζικά τροποποιηθεί τα τελευταία χρόνια και σήμερα ενισχύεται ο ασθματικός για να ασχοληθεί με αθλητικές δραστηριότητες και το αποτέλεσμα είναι πολλοί ασθματικοί να κατακτούν ολυμπιακά μετάλλια.

Με την έναρξη της σωματικής άσκησης προκαλείται αρχικά βρογχοδιαστολή στα ασθματικά άτομα. Αυτό, σε συνδυασμό με ένα χαρακτηριστικό του άσθματος ύστερα από άσκηση, που ονομάζεται ταχυφυλαξία, επιτρέπει στον ασθματικό με τους κατάλληλους χειρισμούς να αντεπεξέρχεται πλήρως στις ανάγκες του αθλήματος του. Ταχυφυλαξία είναι το γεγονός ότι εάν προκληθεί ασθματική κρίση από άσκηση και αυτή παρέλθει, τότε τις επόμενες 1 έως 2 ώρες, εάν το άτομο ασκηθεί πάλι, δεν προκαλείται ασθματική κρίση. Επιτυγχάνεται δηλαδή μια ανερέθιστη περίοδος κατά την οποία δεν υπάρχουν δυσμενείς επιπτώσεις από τη σωματική άσκηση στο άσθμα. Αυτό εκμεταλλεύονται οι ασχολούμενοι με την φροντίδα των αθλητών, ώστε με το κατάλληλο <<ζέσταμα>> και την προθέρμανση και τη χορήγηση εισπνεόμενων αντιασθματικών φαρμάκων

Στην Ελλάδα υπολογίζεται ότι περίπου ένα στα 10 παιδιά πάσχει από παιδικό άσθμα

(β2 – διεργετών βραχείας δράσης ή χρωμονών) 30-45 λεπτά πριν από τον αγώνα ή την προπόνηση, ο ασθματικός αθλητής δεν διαφέρει κατ’ ελάχιστον από το μη ασθματικό αθλητή.

Αυτό αποδεικνύεται αφ’ ενός από το γεγονός της κατάκτησης ολυμπιακών μεταλλίων από ασθματικά άτομα και αφ’ ετέρου, από την υψηλή συχνότητα αθλητών με ιστορικό άσθματος ή με ενεργό άσθμα που λαμβάνουν μέρος στους Ολυμπιακούς Αγώνες. Χαρακτηριστικό παράδειγμα είναι ότι από τους 699 αθλητές των ΗΠΑ στους Ολυμπιακούς της Ατλάντα το 1996, οι 117 είχαν ενεργό άσθμα ή ιστορικό άσθματος και περίπου το 30% των ασθματικών αθλητών κατέκτησαν ολυμπιακό μετάλλιο.

Στους Ολυμπιακούς στην Αυστραλία το 2000, από τους 977 ολυμπιακούς αθλητές της ομάδας της Αυστραλίας βρέθηκαν αθλητές σε ποσοστό 37% να είναι αλλεργικοί σε ένα ή περισσότερα αλλεργιογόνα. Στους ίδιους Αγώνες ελάμβαναν αντιασθματική αγωγή οι ποδηλάτες σε ποσοστό 17%, οι κολυμβητές σε 14,5%, οι κωπηλάτες σε 8,8 και οι αθλητές του στίβου σε ποσοστό 4,1 %.

Μέχρι και τους τελευταίους Ολυμπιακούς Αγώνες αρκούσε μια βεβαίωση από το θεράποντα γιατρό του αθλητή ότι έπασχε άσθμα και ήταν απαραίτητη η χρήση εισπνεόμενου β2-διεργέτη. Στους Ολυμπιακούς της Αθήνας οι κανονισμοί έγιναν πιο αυστηροί για τι dopping και έτσι ο ασθματικός αθλητής πρέπει να περάσει από ειδική διαγνωστική δοκιμασία για να του επιτραπεί να κάνει χρήση των φαρμάκων αυτών, επειδή οι β2-διεργέτες ταξινομούνται στα διεργετικά φάρμακα.

Ολυμπιονίκες με άσθμα

Υπάρχουν και πολλές ατομικές περιπτώσεις ολυμπιονικών με εξαιρετικό ενδιαφέρον.

Στον Αμερικανό Kurt Grote (1973), που πάσχει από άσθμα από μικρή ηλικία, στα 15 του χρόνια του συνέστησε ο γιατρός του να ασχοληθεί με την κολύμβηση για να βοηθήσει τη νόσο του και αυτός το 1996 κατέκτησε χρυσό ολυμπιακό μετάλλιο στο πιο ενεργοβόρο άθλημα της κολύμβησης, την πεταλούδα.

Ο επίσης ασθματικός κολυμβητής Tom Dolan κέρδισε χρυσό μετάλλιο στους ίδιους αγώνες, όπως επίσης η Amy Van Dayken, η οποία κέρδισε 4 χρυσά μετάλλια, επίσης στην κολύμβηση.

Πιο χαρακτηριστική είναι η περίπτωση της Nancy Hogshead, γεννημένης το 1962 η οποία για 10 χρόνια, από το 1974 μέχρι τους Ολυμπιακούς του ’84 στο Λος Αντζελες, κολυμπούσε αγωνιστικά και ποτέ δεν είχε συνειδητοποιήσει ότι έπασχε από την ασθένεια. Στους Αγώνες αυτούς, ενώ είχε κατακτήσει 3 χρυσά και 1 αργυρό μετάλλιο, στην προσπάθεια της για την κατάκτηση του 5ου μεταλλίου τερμάτισε 4η και στα τελευταία 20μ. είχε μεγάλη δύσπνοια, σχεδόν αγκομαχούσε για να ανασάνει. Όταν ο γιατρός των Αγώνων πιστοποίησε ότι πάσχει από άσθμα, η ίδια σχεδόν τον επιτίμησε, πώς είναι δυνατόν μια αθλήτρια του δικού της βεληνεκούς να είναι ασθματική. Στη συνέχεια όμως έγινε η καλύτερη πρέσβειρα, με σειρά διαλέξεων και δημοσιεύσεων στον Τύπο της δικής ιστορίας, ώστε να παροτρύνει τα ασθματικά παιδιά να ασχοληθούν με τον αθλητισμό, γιατί δεν έχουν τίποτε να φοβηθούν από το άσθμα τους. Μάλιστα έχει και δικά της αποφθέγματα π.χ. << Η φροντίδα του άσθματος σας είναι όπως το βούρτσισμα των δοντιών σας. Εάν το κάνετε κάθε ημέρα, θα έχετε σπανίως προβλήματα >>.

Επίσης γνωστά ονόματα σπουδαίων ασθματικών αθλητών είναι οι Greg Louganis, Jackie Joyner-Kersee, Danny Manning, Bill Koch κ.ά. Το γενικό συμπέρασμα είναι ότι οι πρωταθλητές που όλοι θαυμάζουμε, δεν διαφέρουν όσον τη συχνότητα των αλλεργικών παθήσεων και του άσθματος ειδικότερα από το γενικό πληθυσμό.

Άλλος ένας μεγάλος κολυμβητής, ο Kurt Grote, χρυσός ολυμπιονίκης στα 200 μέτρα πεταλούδα